Badanie ultrasonograficzne stawów biodrowych
Pytania i odpowiedzi – Q&A
Czy USG bioderek jest obowiązkowe (na wypisie ze szpitala pojawia się taka informacja)?
Odp: Tak. Jest to badanie obowiązkowe. Karta informacyjna wręczona rodzicom po zakończeniu pobytu dziecka w szpitalu po urodzeniu powinna zawierać informację o konieczności wykonania tego badania.
Kiedy najlepiej wykonać takie badanie, aby nie było za późno? Jaki jest optymalny wiek dziecka i dlaczego akurat wtedy?
Odp: Niezbędnym minimum jest wykonanie badania dwukrotnie – po 6. i (jeśli podczas pierwszego badania uzyskano prawidłowy obraz stawów biodrowych) po 12. tygodniu życia dziecka. Ramy czasowe wynikają z etapów rozwoju samych stawów – wykonując badanie przed 6. tygodniem życia można uzyskać tak zwany wynik fałszywie dodatni – obraz młodego stawu w usg może imitować stan nieprawidłowy. Badanie po 12. tygodniu życia natomiast sprawdza, czy w głowie kości udowej są obecne jądra kostnienia (obraz prawidłowy).
Niemniej jednak badanie to warto jest wykonać w każdym wieku dziecka, wcześniejsze wykrycie patologii pozwala na szybkie zastosowanie mało inwazyjnych metod leczenia polegających między innymi na prawidłowym noszeniu dziecka przez rodzica.
Na czym polega dokładnie takie badanie? Poproszę o krótki opis – to będzie ważne z punktu widzenia rodzica.
Odp: Badanie dzieli się na dwie części. Pierwsza polega na osobistym zbadaniu dziecka przez lekarza: oglądanie kończyn dolnych bez pieluchy celem wykrycia ewentualnych asymetrii kończyn z następowym wykonaniem testów Ortolaniego i Barlowa – badanie polegające na sprawdzeniu stabilności stawów biodrowych przy pomocy rąk badającego.
Następnie dziecko jest układane na boku w pozycji leżącej i za pomocą głowicy ultrasonograficznej lekarz uwidacznia na monitorze staw biodrowy dziecka. Badanie jest oczywiście wykonywane obustronnie. Warto dodać, że badania te są bezbolesne i całkowicie bezpieczne dla dziecka. Badanie usg nie naraża dziecka na promieniowanie rentgenowskie (w przeciwieństwie do zdjęcia rtg).
Co jest przyczyną dysplazji stawów biodrowych u dzieci?
Odp: Dysplazja stawów biodrowych jest chorobą rozwojową. Niestety przyczyny jej występowania nie są do końca poznane. Natomiast zwiększone prawdopodobieństwo jej pojawienia obserwuje się jeśli w rodzinie dysplazja stawów wystąpiła u innych członków, a u konkretnego pacjenta jeśli w czasie ciąży obserwowano małowodzie i/lub zwiększoną masę płodu jak też jego nieprawidłowe ułożenie w macicy.
Co powinno zaniepokoić rodzica? Czy rodzic może sam zauważyć nieprawidłowości, które powinny go zaalarmować?
Odp: Niestety najczęściej dysplazja stawu biodrowego nie jest widoczna „gołym okiem”, szczególnie w początkowej fazie choroby, gdzie szybkie wykrycie daje praktycznie 100 procentową możliwość wyleczenia. Jedynie w skrajnych przypadkach dysplazji lub towarzyszących wadach rozwojowych można zauważyć m. in. asymetrię w długości kończyn dolnych lub nieprawidłowe ułożenie jednej z nich. Najczęściej rodzice zauważają niepokojące objawy dopiero w momencie kiedy dziecko zaczyna chodzić. W każdym z powyższych przypadków konieczna jest ocena lekarza.